REGELGEVING E-COMMERCE WORDT ER NIET EENVOUDIGER OP
(English summery below Dutch text)
1. SITUATIE VOOR E-SHOP VANDAAG : INLEIDING
Neem de situatie waarbij een handelaar zijn producten verkoopt via een website. Dan moet hij voor zijn plichten niet enkel de Wet op de Marktpraktijken, nu opgenomen in boek VI van de nieuwe economische CODEX, nakijken, maar ook de Wet Elektronische Handel, zie ook boek XII van de CODEX. Daarnaast bestaan er voor de buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten, naast de Wet op de marktpraktijken, ook de Wet en het KB Ambulante Handel. Kortom, een hele waaier aan verschillende regelgeving. Dit is logischerwijs niet bevorderlijk voor de rechtszekerheid. Ook de consument wordt geconfronteerd met een aantal moeilijkheden. Zo zal deze consument voor de overeenkomsten op afstand beschikken over een termijn van veertien dagen om terug te komen op zijn beslissing, terwijl deze herroepingstermijn voor de buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten dan weer zeven dagen bedraagt. Om te herroepen zal hij bij de eerste soort overeenkomst kunnen volstaan met een telefoontje, terwijl hij bij de buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten een ter post aangetekende brief zal moeten versturen. Dit alles maakt het voor de consument, als niet-jurist, niet eenvoudig.
Recent verschenen in het Belgisch Staatsblad verschillende nieuwe wetten houdende invoeging van verschillende nieuwe onderdelen in het Wetboek van economisch recht. Hoewel de Koning van al deze wetten nog de datum van inwerkingtreding moet bepalen, krijgt het wetboek van economisch recht dus steeds meer vorm. Naar aanleiding hiervan volgt een overzicht en een stand van zaken van dit in aanbouw zijnde wetboek meer specifiek de regels die de E-Commerce aanbelangen.
2. E-COMMERCE ZIT IN DE LIFT
De Belgische e-commerce is zijn achterstand op de buurlanden aan het inhalen. De omzet steeg in 2013 tot 1,91 miljard euro, een groei met een kwart en goed voor een nieuw record. 2013 brak zo alle records voor de Belgische e-commerce dankzij een omzetgroei met 25,66% ten opzichte van 2012, goed voor een totaal van 1,91 miljard euro. Ook 2014 ziet er veelbelovend uit: BeCommerce schat de omzet voor dit jaar op 2 miljard euro.
Wat de marktpraktijken en de bescherming van de consument betreft verloopt het opstellen van een Wetboek van Economisch Recht simultaan met de omzetting van Richtlijn 2011/83/EU.(°)
(°)De richtlijn 2011/83/EU betreffende consumentenrechten vervangt twee bestaande EU-richtlijnen, met name (i) de richtlijn 85/577/EEG betreffende de bescherming van de consument bij buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten en (ii) richtlijn 97/7/EG betreffende de bescherming van de consument bij op afstand gesloten overeenkomsten.
3. NIEUWE PRINCIPES: INFORMATIE-VERPLICHTINGEN & HERROEPINGSRECHT
INFORMATIEPLICHT ( art. VI. 45 W.E.R. en art. 7 W.E.H.)—( art.VI.47 & VI.48 wet economisch recht & wet elektronische handel) : een KB zal de uitvoering bepalen vanaf juni 2014.
Er komen een aantal nieuwe informatieverplichtingen bij voor de online-verkoper. Er dient op de website duidelijkheid te bestaan over :
-de gegevens van de verkoper en zijn bedrijfsvestiging( maatschap-pelijke zetel en bedrijfsvestiging), prijsaanduiding ( totale prijs incl. kosten), leveringskosten & betalingskosten, duidelijkheid over stap-pen in bestelproces, herroepingsrecht( zie verder), retourzendingen, duur overeenkomst, karakteristieken van het product, wijze en voorwaarden van levering, bestaan van wettelijke garantie, bestaan en werking van klachtenprocedure en bestaan van beroeps – of sectorcodes
-Voorafgaand aan de bestellingbevestiging—(cfr. Algemene voorwaarden) is er de verplichting bij AANVANG van het bestelproces om te informeren over:
– De aanvaarde betaalmiddelen ( moet duidelijk zijn)
– de aangeboden leveringsmethode
– de beperkingen in levering ( vb. enkel in Benelux)
– de beperkingen aan aanbod ( vb. Beperkt in tijd,…)
Bij de ORDERBEVESTIGING MOET MEN INFORMEREN OVER:
– alle info ( inclusief herroepingsrecht) nog eens opnieuw op duurzame drager en ten laatste bij levering ter beschikking stellen ( e-mail, Pdf, word,..)
– bij de bevestigingsknop moet vermeld worden dat er betaald moet worden vb. “bestelling met betalingsverplichting” of “ naar de kassa” of “betalen” zo niet is consument niet gebonden
– LEVERINGSTERMIJN normaal 30 dagen tenzij anders overeengekomen
– Te laat leveren is ontbinden zonder kosten ( als levering nog niet is begonnen)
– Risico ligt bij verkoper ook voor retourzending ( aangetekende zending eisen)
Omdat de consument bij zulke overeenkomst het product niet kan zien voor de sluiting van de overeenkomst is een zogenaamd herroepingsrecht noodzakelijk. Het herroepingsrecht houdt, conform de Richtlijn, in dat de consument bij het sluiten van een overeenkomst op afstand over een termijn van ten minste 7 werkdagen beschikt om af te zien van de overeenkomst, zonder boete en zonder opgave van een reden. In België is de Richtlijn omgezet in de wet marktpraktijken en consumentenbescherming van 6 april 2010, en is de termijn voor de uitoefening van het herroepingsrecht zelfs vastgelegd op 14 dagen. De bewijslast hieromtrent wordt door de Richtlijn en de wet bij de leverancier /verkoper gelegd.
De Richtlijn bepaalt in artikel 4 dat de consument alle informatie noodzakelijk voor de goede uitvoering van de overeenkomst op voorhand moet krijgen van de leverancier. Artikel 5 voegt hieraan toe dat de consument uiterlijk bij de levering, schriftelijk een bevestiging moet krijgen van onder andere het herroepingsrecht.
CONCREET :
NIET TEVREDEN GELD TERUG- BEDENKKTIJD-RETOUR
– 14 dagen bedenktijd
– volledige terugbetaling inclusief kosten ( binnen 30 dagen)
– MODELINSTRUCTIE-herroepingsformulier in de wet ( bijlage) vervangt tekst in VET gedrukt !!! = infoplicht ( sanctie is de verlenging tot 12 maanden + 14 dagen van het herroepingsrecht)
– Standaard retourformulier (1)
Men dient dus voorafgaandelijk een invulformulier voor herroeping over te maken aan de klant. Dit retourdocument maakt het de klant gemakkelijk en duidelijk om zijn herroepingsrecht uitte oefenen. De terugbetaling online zal via hetzelfde betaalmiddel moeten gebeuren als deze door de klant/consument gebruikt !! ( tenzij de consument expliciet me ander betaalmiddel instemt) Ook de kosten van verzending bij herroeping moeten door de verkoper gedragen worden. De klant moet wel eerst het product terugsturen aan de verkoper alvorens deze moet terugbetalen.
4. OOK IN DE ANDERE LIDSTATEN WIJZIGT DE WET
Inmiddels wijzigde de wetgeving ook in onze buurlanden. De wijzigingen aan de Belgische Wet Marktpraktijken (vanaf nu Boek VI van het Wetboek Economisch Recht) zijn immers een omzetting van de Europese Richtlijn 2011/83/EU ‘Consumentenrechten bij verkoop op afstand’ en de inhoud daarvan moet in alle lidstaten omgezet worden in een nationale (of regionale) wet. Veel vrijheid hebben de lidstaten daarbij niet. Europa legt immers de minimale regels op en de lidstaten moeten die overnemen. Slechts over de punten en de komma’s hebben de nationale regeringen wel nog controle.
Men houdt dus best rekening met de verschillen als u ook over de grenzen verkoopt. Buitenlandse klanten zullen immers in vele gevallen beroep kunnen doen op hun lokale consumentenbescherming als er iets fout loopt !!!
Frankrijk
Bij onze zuiderburen werd recentelijk een grootschalige herziening van de consumentenbescherming afgekondigd. De nieuwe “Wet Hamon” (vernoemd naar de Franse minister voor sociale economie, solidariteit en consumptie) bevat een hele reeks hervormingen die niet volgen uit de richtlijn verkoop op afstand, maar die wel een impact kunnen hebben voor online verkopers en bevat daarnaast natuurlijk ook de omzetting van de al genoemde richtlijn.
Wat de omzetting van de richtlijn betreft, houdt Frankrijk zich vrij strikt aan de tekst van de richtlijn. We zien weinig verschillen met de regeling die vanaf 31 mei ook in België ingaat:
Er zijn bijkomende informatieplichten voorafgaand aan de bestelling, waarvan sommige bij aanvang van het bestelproces meegegeven moeten worden (bedenktermijn, wettelijke garantie, aanvaarde betaalmiddelen).
Bij het eind van het bestelproces moet de consument erop gewezen worden dat hij een betalingsverplichting aangaat (middels de standaardtekst “achat avec obligation de paiement” in de bestelbutton of op een evenwaardige wijze).
Kosten voor online betaling mogen de werkelijke kost voor de verkoper niet meer overschrijden.
De bedenktermijn voor online aankopen wordt nu ook in Frankrijk op 14 dagen gebracht. Tot nu toe was deze slechts 7 dagen, net als in een aantal andere Europese lidstaten.
Ook in Frankrijk worden de modelformulieren voor informatie aan de consument over de bedenktermijn en voor het uitoefenen van het retourrecht ingevoerd.
Waar zitten dan wel verschillen? Er zijn 2 grote verschillen gevonden:
De terugbetaling van geretourneerde bestellingen moet binnen 14 dagen gebeuren in plaats van binnen 30 dagen zoals in België.
In de lijst met uitzonderingen op het retourrecht zien we in de Franse wet geen melding van kansspelen en van financiële diensten, twee types diensten waarvoor bij ons expliciet voorzien is dat u geen 14 dagen bedenktermijn moet geven.
Los van de wijzigingen op basis van de richtlijn verkoop op afstand, voert Frankrijk in dezelfde wet nog enkele andere wijzigingen in, die de online ondernemer kunnen aanbelangen:
De wettelijke garantie op consumptiegoederen wordt aangepast, waardoor de consument gedurende de volledige duur van de tweejarige garantie het voordeel heeft van het vermoeden dat elk gebrek eigen is aan het product. Tot op heden was dit, net als bij ons, slechts gedurende de eerste zes maanden het geval. Daarna kwam het aan de consument toe om te bewijzen dat hij het goed correct gebruikt had. De garantieplicht voor verkopers wordt hiermee dus verzwaard. Zij moeten immers bewijzen dat de consument het goed verkeerd gebruikte alvorens ze garantie kunnen weigeren.
Nederland
Ook in Nederland werden de spelregels aangepast. Ze treden er in werking vanaf 30 juni 2014.
Specifiek voor Nederland zijn volgende punten:
Ook hier wordt de richtlijn vrij strikt omgezet, wat er o.m. toe leidt dat de bedenktermijn naar 14 dagen gaat, de consument dezelfde bijkomende inforechten krijgt, de modelformulieren ingepast worden in de wet, verbod op vooraf aangevinkte keuzevakjes…
Let op: het typisch Nederlandse recht om achteraf te betalen blijft bestaan. Vroeger moest de verkoper enkel bij achteraf betalen zijn identiteit vooraf bekend maken, maar vanaf nu moet dat altijd.
Let voor Nederland ook op het feit dat ook hier de wettelijke garantieplicht nét iets anders geregeld is: er geldt géén beperking tot twee jaar, maar tot de “redelijke levensduur van het product” en de consument heeft niet de vrije keuze tussen vervangen of herstellen of terugbetalen. De verkoper kiest tussen vervangen en herstellen en enkel als vervangen of herstellen onmogelijk is, moet er terugbetaald worden.
Nog interessant voor Nederland: de cookiewetgeving, die veruit de strengste in Europa is, wordt normaal binnenkort afgezwakt. Een wetsontwerp daarvoor ligt al sinds vorige zomer klaar en een en ander zou binnenkort in een stroomversnelling moeten komen met als resultaat dat toestemming niet meer nodige is voor bepaalde functionele cookies als Google Aanalytics en dat een opt-in ook stilzwijgend kan afgeleid worden uit het verdere bezoek van de website.
Bijkomende info:
(1) Link: staatsblad bijlage met modelformulier:
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2013122123&table_name=wet
LINK: http://www.internet-observatory.be/internet_observatory/law/Electronic_commerce/law_electronic_commerce_nl.htm ( diverse regelinfo rond e-commerce)
LINK: http://economie.fgov.be/nl/fod/codificatie_economische_wetgeving/#.Uy26eBYQJU4 ( pdf met wetboek economisch recht)
————————————————————–English summery—————————————-—————————————-
(°)New Commercial Code in Belgium important for E-commerce
On 30 December 2013, a Law of 21 December 2013 to insert in the new Commercial Code Book VI entitled “Market practices and consumer protection” and to add the definitions and enforcement provisions that are specific to Book VI in Books I and XV of the new Commercial Code ( the Bill) was published in the Belgian Official Journal . Book VI contains a number of new elements when compared to the current Law of 6 April 2010 on Market Practices and Consumer Protection (Wet van 6 april 2010 betreffende Marktpraktijken en Consumentenbescherming/ Loi du 6 avril 2010 relative aux pratiques du marché et à la protection du consommateur) As with the other Books, the date of entry into force of Book VI is to be determined by Royal Decree. Some notable changes were made. These changes are in many cases the result of the implementation in Belgian law of Directive 2011/83/EU of 25 October 2011 on consumer rights (“Directive 2011/83/EU”), which has to be implemented in national law by 13 December 2013 and should be applied from 13 June 2014.
Contrary to what its name suggests, Directive 2011/83/EU does not harmonise the entire body of European legislation on consumer protection. Instead, it focuses on particular issues such as distance selling and off-premise contracts. Distance contracts (Articles VI.45 and following of the Bill)
The Bill introduces a new set of rules concerning distance contracts between companies and consumers. However, these new rules do not apply to distance contracts involving financial services and, as a result, do not affect the current rules governing this type of distance contracts.
Important for E-commerce and E-shop
Information requirements
Article VI.45 of the Bill lists the information which companies should communicate to consumers when entering into a distance contract. However, this information can be tailored to the circumstances, taking into account the medium through which the distance contract is concluded. Depending on the medium used, it may suffice to provide the consumer with minimum information, provided the consumer has access to all other information through another medium, e.g., a website. Similarly, it is not necessary to provide all information if the agreement is concluded via text message.
The Bill requires companies to inform the consumer of any form of deposit which the consumer is required to put up, including the blocking of a fixed sum on credit and debit cards. If the sale is concluded through a website and the company requires direct payment, the company should inform the consumer explicitly and unambiguously that the conclusion of the sale entails a direct payment obligation. Further, the Bill allows the government to adopt a Royal Decree requiring specific agreements concluded over the phone to be confirmed by the consumer in writing or through any other durable medium.
Right of withdrawal
The consumer continues to have a right of withdrawal, which should be exercised within a period of 14 days after the date of (i) conclusion of the agreement in case of service agreements; and (ii) delivery of the last delivered good in case of sales of goods agreements. Should the company have failed to inform the consumer of this withdrawal right, the withdrawal period will be extended by an additional 12 months. However, should the company proceed to inform the consumer of his right of withdrawal within this 1 year-period, a definitive withdrawal period of 14 days will start.
Moreover, a standard form should be given to the consumer in order to allow him to exercise his right of withdrawal. The use of this standard form is not mandatory for the consumer. Should he decide not to use the standard form, the consumer will have to prove that he exercised his right of withdrawal in a valid manner. If a company allows consumers to exercise their right of withdrawal through an online standard form, it is obliged to send a receipt confirmation to these consumers by durable medium (e.g., by e-mail).
If the consumer exercises his right of withdrawal, the company should reimburse all costs borne by the consumer. This reimbursement should be made within 14 days after the date on which the company was informed by the consumer of his decision to exercise his right of withdrawal. In the case of sales of goods, the reimbursement period will start on different dates depending on the terms for returning the goods.
As regards services, the Bill allows consumers to request the company to start providing the service during the 14-day withdrawal period. Contrary to the Law on Unfair Market Practices, the Bill provides that the consumer maintains his right of withdrawal in that case. However, should the consumer exercise his right, he will be liable to pay a pro rata compensation for the services already supplied.
Philippe Decrock March 2014